संपादकीय अभिजीत राणे विश्वगुरू मोदीजी !!!

संपादकीय

अभिजीत राणे

विश्वगुरू मोदीजी !!!

अयोध्या! हे नुसते शहर नाही, ही एक अखंड चेतना आहे, भारताच्या आत्म्याची अमिट स्मृती आहे. तब्बल पाचशे वर्षांपूर्वी, ज्या क्षणी क्रूर आक्रमकांनी भारताच्या अस्मितेवर आघात करून, आपल्या आराध्य प्रभू रामचंद्रांचे जन्मस्थान बाटवले, त्याच क्षणी हा संघर्ष सुरू झाला. हा केवळ जमिनीचा वाद नव्हता, तर हा श्रद्धा आणि अत्याचाराचा, अखंडत्व आणि विनाशाचा लढा होता. एका बाजूला होती धर्मांध सत्ता आणि दुसऱ्या बाजूला होता अखंड विश्वास. अनेक पिढ्यांनी रक्त सांडले, बलिदान दिले, पण रामनाम विसरले नाही. त्यांच्या स्वप्नांना मूर्त रूप देणारा आजचा हा ध्वजारोहण सोहळा म्हणजे केवळ एका मंदिराचे उद्घाटन नव्हे, तर ५०० वर्षांच्या प्रतीक्षेचा आणि संकल्पाचा महामेरू आहे.

अयोध्याच्या या भूमीत ५०० वर्षांत अनेक ऐतिहासिक लढाया लढल्या गेल्या. 'रामजन्मभूमी' मुक्त करण्यासाठी संत, महंत, सामान्य नागरिक, आणि साधूंनी आपल्या प्राणांची आहुती दिली. हे बलिदान एका दिवसाचे किंवा एका दशकाचे नव्हते; तर ही पाच शतकांची निरंतर संघर्षगाथा होती. प्रत्येक आहुती एका नव्या पिढीसाठी प्रेरणास्रोत ठरली. हा संघर्ष असा होता, जिथे एका पिढीचा पराभव दुसऱ्या पिढीसाठी नवा संकल्प बनला. इतिहासकारांच्या नोंदीनुसार, १८५७ च्या स्वातंत्र्यसंग्रामापूर्वीसुद्धा अनेक वेळा या पवित्र जागेसाठी हिंदूंनी तलवार उपसली होती. कधी यश मिळाले, तर कधी केवळ अयश पदरी पडले, पण मनोबल कधीच डगमगले नाही.

अनेक रामभक्तांनी त्या जागेवर प्रतीकात्मक पूजाअर्चा करण्यासाठी आपल्या जमिनी-जुमलांवर पाणी सोडले. शेकडो हनुमंतगढ्या आणि अखाड्यांतील वीरांनी वेळोवेळी आक्रमकांचा प्रतिकार केला. मंदिर उभे राहिले नाही, पण रामलल्लाची प्रतिष्ठा भारतीयांच्या मनात एका अनाहत नादाप्रमाणे कायम राहिली. 'राम आयेंगे' हा केवळ एक आशावाद नव्हता, तो संघर्ष करणाऱ्यांचे घोषवाक्य बनले होते.

शतकानुशतके चाललेला हा धार्मिक आणि राजकीय संघर्ष स्वातंत्र्यानंतर भारतीय न्यायव्यवस्थेच्या दारात उभा राहिला. हा लढा केवळ अनेक दशके चालला नाही, तर तो भारतीय लोकशाहीच्या संयमाची आणि कायदेशीर प्रक्रियेच्या जंजाळाची पराकाष्ठा होती.

या खटल्यात केवळ कागदपत्रे आणि पुरावे नव्हते; तर इतिहास, धार्मिक ग्रंथांचे दाखले, पुरातत्त्वीय अहवाल (Archaeological Survey of India reports) आणि कोट्यवधी लोकांच्या श्रद्धेचे वजन होते. एका बाजूला ऐतिहासिक चूक सुधारण्याचा ध्यास, तर दुसऱ्या बाजूला लोकशाहीतील समानतेचे आणि कायद्याच्या राज्याचे (Rule of Law) बंधन होते.

हा केवळ एक दिवाणी खटला (Civil Suit) नव्हता; तर तो भारतीय सहिष्णुतेचा आणि न्यायावरील विश्वासाचा कस होता. पिढ्यानपिढ्या कोर्टाच्या पायऱ्या झिजल्या. अनेक वकिलांनी, याचिकाकर्त्यांनी आपला संपूर्ण जीवनकाळ या खटल्यासाठी समर्पित केला. कधी राजकीय अडथळे, तर कधी धार्मिक भावनांचा उद्रेक, कधी साक्षीदारांचे मृत्यू, तर कधी न्यायालयाचा विलंब... या साऱ्यामुळे या खटल्याच्या निर्णयाची वाट पाहणे हीच एक दीर्घ तपश्चर्या बनली होती.

या कायदेशीर लढाईने भारताला शिकवले की, लोकशाही प्रक्रियेत न्याय मिळण्यास वेळ लागू शकतो, पण तो मिळू शकतो. हा न्यायालयीन संघर्ष जगासाठी एक उदाहरण ठरला, जिथे धर्माशी जोडलेला सर्वात मोठा, प्रदीर्घ आणि संवेदनशील वाद बंदुकीने नाही, तर न्यायाच्या तराजूने सोडवला गेला. या प्रक्रियेत न्यायालयाचे पावित्र्य आणि संयम टिकून राहिले, हेच भारतीय लोकशाहीचे सर्वात मोठे यश आहे.

ज्या क्षणाची संपूर्ण देशाला आस होती, तो क्षण ९ नोव्हेंबर २०१९ रोजी आला. भारताच्या सर्वोच्च न्यायालयाने ऐतिहासिक, सर्वसम्मत आणि अंतिम निर्णय दिला. न्याय, पुरावे आणि धार्मिक विश्वास यांचा आदर करत, न्यायालयाने वादग्रस्त जमीन रामजन्मभूमी ट्रस्टला सोपवली. हा निर्णय म्हणजे केवळ कायदेशीर निकाल नव्हता, तर ५०० वर्षांच्या तपस्येचे आणि असंख्य आहुतींचे फलित होते. या निर्णयाने दाखवून दिले की, भारताची न्यायव्यवस्था कितीही वेळ लागला तरी, सत्याच्या आणि पुराव्याच्या बाजूने उभी राहते. हा निकाल संयम आणि सहिष्णुतेचा सर्वोच्च विजय ठरला.

राम मंदिराच्या या संपूर्ण आंदोलनात नरेंद्र मोदी यांचे कर्तृत्व एक दुर्मिळ राजकीय प्रवास दर्शवते. त्यांचा सहभाग केवळ पंतप्रधानपदावर असतानाच नव्हता, तर या संघर्षाच्या ऐतिहासिक टप्प्यांमध्ये त्यांनी सक्रिय भूमिका बजावली आहे:

१. संघटनात्मक पाया (रथयात्रा आणि कारसेवा काळ)

१९९० च्या दशकात, जेव्हा राम मंदिर आंदोलन जनआंदोलनाचे स्वरूप घेत होते, तेव्हा नरेंद्र मोदी हे भाजपचे एक महत्त्वाचे संघटन मंत्री म्हणून कार्यरत होते.

• रथयात्रेतील भूमिका (१९९०): लालकृष्ण अडवाणी यांनी जेव्हा सोमनाथ ते अयोध्या अशी ऐतिहासिक रथयात्रा सुरू केली, तेव्हा नरेंद्र मोदी यांनी रथयात्रेच्या मुख्य व्यवस्थापनाची आणि तयारीची धुरा सांभाळली होती. ते अडवाणींच्या अत्यंत जवळचे आणि विश्वासू सहकारी होते. या यात्रेदरम्यान, लाखो लोकांना संघटित करण्याचे आणि आंदोलनाचा संदेश देशाच्या कानाकोपऱ्यात पोहोचवण्याचे मोठे काम त्यांनी पडद्याआड राहून केले.

• कारसेवा संयोजन: त्यानंतर झालेल्या कारसेवेत त्यांनी गुजरातसह पश्चिम भारतातील कारसेवकांना संघटित करण्यात आणि अयोध्येपर्यंत पोहोचण्यास मदत केली. ही भूमिका केवळ सहाय्यकाची नव्हती, तर संघर्षाचा पाया मजबूत करणाऱ्या एका शिल्पकाराची होती.

२. राजकीय यश आणि न्यायालयीन संयम (२०१४ नंतर)

पंतप्रधानपदी विराजमान झाल्यानंतर मोदींनी राम मंदिराचा विषय राष्ट्रीय अस्मितेचा मुद्दा बनवला, पण त्याच वेळी न्यायव्यवस्थेचा पूर्ण आदर केला.

• संयमाची नीती: २०१४ ते २०१९ या काळात केंद्रामध्ये भाजपचे बहुमत असतानाही, मोदी सरकारने न्यायालयीन प्रक्रियेत कोणताही हस्तक्षेप केला नाही. सर्वोच्च न्यायालयाचा निकाल येईपर्यंत त्यांनी कोणतीही घाई केली नाही, ज्यामुळे देशात शांतता आणि कायद्यावर विश्वास कायम राहिला.

३. संकल्पपूर्तीचा शुभकाळ: भूमिपूजन आणि प्राणप्रतिष्ठा

न्यायालयीन अडथळे दूर होताच, संकल्पाला अभूतपूर्व गती मिळाली. या गतीमध्ये मोदींच्या दृढ इच्छाशक्तीचा आणि निर्णायक राजकीय धैर्याचा मोठा वाटा आहे.

• भूमीपूजन (५ ऑगस्ट २०२०): एका ऐतिहासिक मुहूर्तावर, पंतप्रधान मोदींच्या हस्ते राम मंदिराचे भूमिपूजन झाले. कोविड महामारीच्या आव्हानात्मक काळातही, त्यांनी हा सोहळा अत्यंत साधेपणाने, पण तेवढ्याच गंभीर आणि पवित्र वातावरणात पार पाडला. या सोहळ्याने कोट्यवधी रामभक्तांना दिलासा दिला आणि मंदिराच्या उभारणीची पायाभरणी केली.

• प्राणप्रतिष्ठा (२२ जानेवारी २०२४): हा दिवस भारताच्या इतिहासात सुवर्ण अक्षरांनी लिहिला गेला. ज्या आंदोलनात त्यांनी एक संघटक म्हणून काम केले, त्याच आंदोलनाच्या यशाचे साक्षीदार बनून त्यांनी यजमान म्हणून प्रभू श्री रामचंद्रांच्या बालस्वरूपातील मूर्तीची प्राणप्रतिष्ठापना केली. हा सोहळा केवळ भारतात नव्हे, तर जगभर मोठ्या उत्साहाने साजरा झाला, जो मोदींच्या जागतिक नेतृत्वाचाही प्रतीक बनला.

पंतप्रधान मोदींच्या नेतृत्वाने केवळ मंदिर उभे केले नाही, तर ५०० वर्षांच्या प्रतीक्षेनंतर भारतीय समाजाला एकजूट आणि आत्मविश्वास दिला.

• राष्ट्र-गौरव: त्यांनी हा प्रश्न केवळ राजकीय किंवा धार्मिक न ठेवता, तो राष्ट्र-गौरवाचा मुद्दा बनवला. हे मंदिर म्हणजे गुलामीच्या मानसिकतेतून मुक्ती मिळवण्याचे प्रतीक आहे, हा संदेश त्यांनी स्पष्टपणे दिला.

• अयोध्याचा विकास: मोदींनी केवळ मंदिराच्या उभारणीवर लक्ष केंद्रित केले नाही, तर संपूर्ण अयोध्या नगरीचा सर्वांगीण विकास केला. रेल्वे स्टेशन, आंतरराष्ट्रीय विमानतळ आणि अत्याधुनिक कनेक्टिव्हिटी (connectivity) देऊन अयोध्येला आंतरराष्ट्रीय दर्जाचे तीर्थक्षेत्र म्हणून विकसित केले.

आजचा हा ध्वजारोहण सोहळा म्हणजे मोदींच्या मंदिर निर्माणाच्या संकल्पाच्या प्रत्येक टप्प्यातील सहभागाचे आणि पंतप्रधान म्हणून त्यांच्या कर्तृत्वाचे सर्वोच्च यश आहे. हे केवळ राजकीय नेतृत्व नाही, तर ऐतिहासिक दायित्व पूर्ण करणारा एक युगपुरुष आहे.

आजचा हा ध्वजारोहण सोहळा म्हणजे केवळ एका मंदिराचे बांधकाम पूर्ण होणे नव्हे, तर पाचशे वर्षांच्या संघर्षाचा सर्वोच्च आणि निर्णायक विजय आहे. हा एका युगाचा समारोप आहे आणि एका नव्या, वैश्विक पर्वाची सुरुवात आहे. प्रभू रामचंद्रांचा ध्वज अभिमानाने उंच फडकताना पाहणे, हे त्या असंख्य अज्ञात रामभक्तांच्या बलिदानाचा विजय आहे, ज्यांनी आपले सर्वस्व गमावले पण रामनामाची आणि राष्ट्रीय अस्मितेची ज्योत विझू दिली नाही.

गेल्या दोन हजार वर्षांच्या इतिहासात, जगभरातील अनेक प्राचीन आणि महान सभ्यता (Ancient Civilizations) क्रूर आक्रमणांच्या शिकार झाल्या. मुस्लिम आणि ख्रिस्ती आक्रमकांनी त्यांच्या राजकीय, धार्मिक आणि सांस्कृतिक वर्चस्वाखाली इजिप्त, मेसोपोटेमिया, पर्शिया (इराण) आणि मध्य आशियातील बौद्ध संस्कृतीचा आधार पूर्णपणे नष्ट केला. [Image illustrating the ruins of lost ancient civilizations] त्यांच्या मंदिरांचा, विद्यापीठांचा आणि जीवनाचा आधारच हिरावून घेतला गेला.

परंतु, भारत हा एकमेव अपवाद ठरला. भारतावरही वारंवार आक्रमणे झाली, रक्तपात झाला, मंदिरे तोडली गेली, तरीही भारताची मूळ चेतना, ज्ञान आणि सभ्यता अभेद्य राहिली. भारत झुकला नाही, तो थकला नाही, त्याने संघर्ष सोडला नाही, पण तो संपला नाही. आपण लढलो, आपण तग धरला आणि आपण जिंकलो!

अयोध्या येथे दिमाखात उभे असलेले हे राम मंदिर, आपल्या हजारो वर्षांच्या संस्कृतीला नष्ट करण्याचा प्रयत्न करणाऱ्या शक्तींवरील भारताचा अंतिम विजय सिद्ध करते. हे मंदिर म्हणजे केवळ दगड-मातीची इमारत नाही; हे भारतीय आत्म्याचे स्मारकीय प्रतीक आहे, जे सांगते की सत्य आणि श्रद्धा कधीही नष्ट होऊ शकत नाहीत.

अयोध्यातील या विजयाचा अर्थ केवळ भारतापुरता मर्यादित नाही. या घटनेला एक वैश्विक आयाम आहे:

• पराभूत संस्कृतींसाठी आशा: जगभरातील ज्या प्राचीन संस्कृतींना चिरडले गेले, ज्यांच्या धार्मिक स्थळांचे अस्तित्व पुसले गेले, त्यांच्यासाठी राम मंदिराचा हा विजय एक आशेचा किरण आहे. हा संघर्ष त्यांना पुन्हा उठून उभे राहण्याची, आपले मूळ शोधण्याची आणि आपल्या अस्मितेसाठी आवाज उठवण्याची आध्यात्मिक प्रेरणा देईल.

• आध्यात्मिक सामर्थ्याचा उदय: भारताने सिद्ध केले की, सैनिकी ताकदीपेक्षा सांस्कृतिक आणि आध्यात्मिक सामर्थ्य अधिक चिरस्थायी असते. ही घटना जगाला भारतीय ज्ञान आणि तत्त्वज्ञानाची शक्ती पुन्हा एकदा दाखवून देईल, जे धर्माच्या नावावर विनाश नव्हे, तर प्रेम आणि समन्वय शिकवते.

या ऐतिहासिक क्षणाचे श्रेय पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अभूतपूर्व दूरदृष्टी आणि दृढ इच्छाशक्तीला जाते.

• दैवी नेतृत्व (Catalytic Leadership): मोदींनी केवळ न्यायालयीन निकालाची अंमलबजावणी केली नाही, तर त्यांनी या ५०० वर्षांच्या संघर्षाची ऊर्जा योग्य दिशेने वळवली. त्यांनी राम मंदिर आंदोलनाला सामूहिक संकल्पाचे स्वरूप दिले आणि देशाला एकसंधतेच्या सूत्रात बांधले.

• विश्वगुरूचा संकल्प: केवळ राजकीय किंवा आर्थिक महासत्ता बनणे म्हणजे विश्वगुरू होणे नव्हे. विश्वगुरू तो असतो, जो जगाला संकटकाळात आध्यात्मिक आणि नैतिक मार्गदर्शन देतो. मोदींच्या नेतृत्वाखाली राम मंदिराची उभारणी हा त्याच दिशेने टाकलेला महत्त्वाचा टप्पा आहे. हा विजय भारताला 'त्यागलेल्या' आणि 'पराभूत' प्राचीन संस्कृतींना जागृत करण्याची आणि त्यांना पुन्हा उभे राहण्याची प्रेरणा देण्याची क्षमता देतो.

• आदर्श रामराज्याची स्थापना: मोदींनी राम मंदिराच्या माध्यमातून केवळ एक तीर्थक्षेत्र उभे केले नाही, तर आदर्श रामराज्याच्या स्थापनेचा संकल्प देशासमोर ठेवला आहे. हे रामराज्य म्हणजेच न्याय, सुशासन (Good Governance), आणि नैतिक मूल्यांवर आधारित व्यवस्था.

आज अयोध्याची भूमी पुन्हा दिव्य, भव्य आणि परम पवित्र झाली आहे. राम मंदिराच्या ध्वजारोहणाने ५०० वर्षांच्या संघर्षाला पूर्णविराम दिला आहे. हा विजय म्हणजे कोट्यवधी रामभक्तांच्या श्रद्धेचा विजय आहे, भारतीय संस्कृतीच्या अभेद्यतेचा विजय आहे, आणि पंतप्रधान नरेंद्र मोदींच्या दृढ संकल्पाचा विजय आहे. भारताच्या या विजयामुळे जगातील सर्व पराभूत आणि संघर्षरत प्राचीन संस्कृतींना पुन्हा उभे राहण्याचे आध्यात्मिक सामर्थ्य मिळाले आहे. याच अर्थाने, मोदींचे हे कर्तृत्व त्यांना केवळ भारताचे नव्हे, तर वास्तविक 'विश्वगुरू' म्हणून स्थापित करते.